Prof. Dr. Mikail Bayram, 12.05.2014 tarihinde HİS-DER üyelerine Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu dersinde Orhan Gazi ile ilgili bilgiler verdi.
Prof. Dr. Mikail Bayram, 12.05.2014 tarihinde HİS-DER üyelerine Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu dersinde Orhan Gazi ile ilgili bilgiler verdi.
Devletin organize edilmesi, teşkilatlanması Orhan Gazi zamanında olmuştur. Orhan Gazi babasının sağlığında Bursa’yı fethetmişti. Çevresinde Ahiler bulunmaktadır. Şeyh Edebali’nin Oğlu Ahi Mahmut bulunuyordu. Orhan Gazi’nin hocaları Davudi Kayseri, Şeyh Edebali, Taceddin Kürdi’dr. İbn-i Batuta, eserinde Orhan Gazinin Ahi olduğunu söylüyor. Bursa’nın fethinde Köse Mihail, Evrenos Paşa’da bulunuyordu. Orhan Gazi tekfurlarla irtibata geçerek fethi kolaylaştırmıştır. Bursa’dan önce Mudanya alınınca Osmanlı denize açılmıştır. Mürsel Paşa, Marmara’nın güneyini Akçakoca, Kocaeli’yi (Akçakoca’nın memleketi) fethetmiştir. Devletin sınırları Karadeniz’e ulaşmıştır.
Prof. Dr. Mikail Bayram, İznik’in tarihi önemi üzerinde durarak Hıristiyanlık için ilk konsülün toplandığını belirtti. İznik’in fethi uzun sürmüş, Orhan Gazi burayı özel birliklerle 1321’de aldı. Bizans, Gemlik üzerinden birlik sevk etti. Andranikos, Balkanlardan askeri kuvvet toplayarak İznik’i savunmaya çalışmış, ama başarılı olamamıştır.
İznik’in fethinde kadın ve çocuklar bulunuyordu. Orhan Gazi tebaası olarak bunların dinlerini yaşayabileceğini belirtince göç hazırlığında bulunanlar kalmıştır. Bu davranışı İstanbul’un fethinde Fatih’te de görüyoruz. Orhan Gazi, Hz. Ömer’in Medine’nin fethi sırasında yaptığı gibi genç kız ve kadınların Müslüman erkeklerle evlenmesini tavsiye etmiştir. İznik’teki Ayasofya Kilisesi’ni camiye çevirdi. Orhan Gazi’nin mülkü olmuştur. Hanımı Nilüfer Hatun (Holofira) caminin yakınına imarethane, oğlu Süleyman Paşa ise ilk Osmanlı medresesini yaptırdı. İznik 1. Haçlı seferiyle Selçuklunun elinden çıkmıştı. Orhan Gazi tarafından İznik, ikinci kez fethedilmiştir.
Orhan Gazi, Ankara’daki Ahilerle irtibat halindedir. Moğol kökenli Eretnaoğullarının tehdidi yüzünden Ankara Osmanlıya katılamamıştır. Orhan Gazi zamanında Osmanlıdan daha güçlü olan Germiyanoğullarının durumu tersine dönmüştür. Bu dönemde Germiyanoğulları Ilgın’a kadar gelmişti. Mikail Bayram, Ilgın’ın içindeki türbenin Sadettin Köpek değil Sadettin İsa’ya ait olduğunu söyledi.
Orhan Gazi, Batı’ya seferler yapmış, Karaisa (Karesi) bölgesini ele geçirmiştir. Sallarla Avrupa’ya geçilerek çaşatlık (casusluk) yapılarak buraların fetih için hazır olduğu görülünce gemiyle Çemenlik (Gelibolu-Bolayır) tarafına geçildi. Tarlada çalışan Rumlardan aldıkları bilgiyle Çimenlik Kalesini (Çimpe) alarak askeri üs kuruyorlar. Süleyman Paşa atının ayağının tökezlemesi sonucu şehit oluyor. Bolayır’a defnediliyor.
Orhan Gazi zamanındaki ilkleri şöyle sınıflandırabiliriz:
— Bursa’da ilk Osmanlı sikkesi basılmış, devlete nizam verme yolunda çalışma yaptı.
— İlk Osmanlı vezirlik müessesi kurulmuş, Konevi’nin öğrencilerinden ulemadan Alâeddin ilk vezir olmuştur.