Prof. Dr. Mikail Bayram, 12.09.2013 tarihinde HİS-DER üyelerine Mısır tarihi ile ilgili bilgiler verdi.

         Tarih yazı ile başlar. Sümerler yazıyı ilk kullanan topluluktur. Hiyeroglif yazısının Mısır’da kullanılması MÖ 3 binli yıllara dayanır. Bizdeki bilgiler Tevrat’taki bilgilere dayanıyordu. Hiyeroglif yazısının çözülmesiyle 17 firavun ailesinin bilgilerine ulaşıyoruz. Firavun mezarlarında hiyeroglif yazılar bulunuyor.

         Mısır o dönemde tahıl ambarıdır. Dışarıdan kervanlarla gelen insanlar tahılı alarak ülkelerine götürüyorlardı. Bu seferlerden dolayı zenginleşen Mısır bir çekim merkezi oluyor. Yusuf peygamber zamanında İsrailoğulları Mısır’da itibar sahibi oluyorlar. Hz Yusuf ile Hz Musa’nın zaman aralığı 500 yıldır. 500 yıl içerisinde İsrailoğullarının nüfusu 600 bine ulaşmıştı. İsrailoğullarının sayısının artmaması için firavunlar tarafından erkek çocukları öldürülüyor. Üremeyi dişi yapmasına rağmen kız çocuklarını öldürmüyorlar.

          Firavunun yardımcısı olan Haman, İsrailoğullarının ülke dışına çıkmasına firavunun izin vermemesini istiyor. Ülke dışına çıktıklarında diğer milletlerle birleşerek zengin Mısır’a saldırıya geçebilirler. Ülke içinde İsrailoğullarına saldırıyorlar. Bu yüzden İsrailoğulları rejime karşı mücadele ediyorlar. Firavunlarda bunların kendilerine tabi olmalarını istiyorlar. Firavunlar “en büyük terbiyecinizim” diyordu.

          Sümerlilerde de Hammurabi Kanunlar yoluyla insanları terbiye etmek istiyor. İsrailoğulları  firavunlara karşı gelerek Kızıldeniz’i geçerek Mısır’ı terk etti. 600 bin kişiden birkaç bin kişi Hz Musa ile birlikte Sina yarımadasına geçti. Mısırlılar bu gidenlerin başka milletlerle birleşerek Mısır’ın hazinelerini yağmalayacaklarını düşünüyorlar. İsrailoğulları bugünkü Filistin topraklarına yerleşiyor.

           Kral olan iki peygamber vardır. Hz Davud ve Hz Süleyman peygamberler zamanında İbrani devleti altın çağını yaşıyor. Toroslardan Yemen’e, Umman’da Kızıldeniz’e kadar geniş bir coğrafyayı kapsıyor. Kervan yolları İbrani ülkesinden geçtiğinden ekonomik gücü gelişmişti. Son firavunda Hz Süleyman’a tabi olmuştu. Hz Yahya’nın 12 erkek çocuğundan gelenler ayrı Yahudi kabilelerini oluşturuyordu. Hz Süleyman’dan sonra yerine geçen oğlu Rahbaran zamanında 12 kabilenin hepsini bağlayamadığından ülke saldırıya uğruyor.

            Buhtunnasur, MÖ 596’da Kudüs’ü yağmalayarak Ninova’ya getirdiği 30 bin Yahudi’yi köle olarak satıyor. Güzelliği ile göze çarpan Yahudi kızı Ester İran Kralı Kuruş ile evleniyor. Ester yanına aldığı Morgehay ile Kuruş’u ikna ederek Ninova’yı zap ettiriyor. Yahudiler esaretten kurtuluyor. Van-Başkale’de sürgün zamanında gelmiş -2500 yıl öncesi- Yahudi aileleri bulunuyordu. Bunlar daha sonra İsrail devletinin kuruluşundan sonra İsrail’e yerleşiyor.

İşgal zamanında kuyuya atılıp yakılan Tevrat’tan yola çıkılarak yeniden Tevrat yazılıyor. MÖ 770 yılından kalma Ayasofya Müzesi mahzeninde bir mezar taşı bulunuyor. İsraililer bu mezar taşını bizden istemişti. Bu mezar taşındaki ayetler bugünkü Tevrat’ta bulunmuyor.

             Romalılar  zamanında Kudüs tekrar işgal ediliyor. Gemilerle İstanbul’a tahıl taşınıyor. Müslümanlar, Arap Yarımadası’nın dışına çıktığında Bizans ve Sasanilerle karşılaştı. 30 yıl içinde Sasanilerin toprakları Müslümanların eline geçti. Bizanslılar Suriye eyaletini Müslümanlara bıraktı. Amr Bin As tarafından Hz Ömer zamanında Mısır fethedildi. Dünyanın Yedi Harikasından bir olan İskenderiye Feneri konum itibariyle oldukça yüksekti. Üzerine yerleştirdikleri çukur ayna ile denizdeki gemilerini yaktıklarını, Müslümanlar karadan geldikleri için aynaların faydasını göremiyorlar.

             Emeviler ve Abbasiler zamanında da Mısır tahıl ambarıdır. Daha sonra kurulan Fatımiler devletinde bu durum devam etmiştir. Köleler tarafından kurulan Fatımiler soylarını Hz Fatma’ya dayandırıyorlar. Kuzeyden gelen köleler (Türkmen ve Çerkezler) Mısır ‘da Memluk devletini kuruyor. Memluk hükümdarı Tomanbay Ridaniye’de Yavuz’un eline esir düşüyor. Mısır, Osmanlı hâkimiyetine giriyor.